Skip to content Skip to main navigation Skip to footer

Azot Döngüsü Nedir? Akvaryumda Nasıl Sağlanır?

1. Azot Döngüsü Nedir?

Akvaryumda balık dışkısı ve çürüyen artıklar amonyak (NH₃) üretir. Yararlı bakteriler önce amonyağı nitrite (NO₂⁻), ardından diğer bir bakteri grubu nitriti nitrata (NO₃⁻) dönüştürür.

  • Amonyak & nitrit: Zehirli

  • Nitrat: Düşük seviyede zararsız; su değişimleriyle uzaklaştırılır

Bu üç basamaklı süreç tankta yaşama elverişli bir ortam yaratır.

2. Döngünün 3 Aşaması

Aşama Bakteri Ne Olur?
Amonyak Nitrosomonas Atık + yemek artığı → NH₃ artar
Nitrit Nitrosomonas NH₃ oksitlenir → NO₂⁻ (hâlâ zehirli)
Nitrat Nitrobacter NO₂⁻ oksitlenir → NO₃⁻ (bitkiler tüketir)

3. Döngü Ne Kadar Sürer?

Koşullara bağlı olarak 2–6 hafta. Başlangıç amonyağı, canlı bitki/taş varlığı, eski filtre medyası gibi faktörler süreyi kısaltabilir.

4. Balıksız Döngü — 4 Adım

1) Tanka Amonyak Eklemek

  • Boş tanka günde iki kez az miktarda balık yemi atın.

  • Yemi bozun, ~3 ppm amonyak seviyesine ulaşıncaya dek devam edin.

2) Nitrit Seviyelerini Ölçmek

7–8 gün sonra test kitiyle NO₂⁻ arayın. Görüldüğünde döngü ilerliyor demektir. Yem eklemeye devam edin.

3) Nitrit Düşüşünü Beklemek

  • NH₃ ve NO₂⁻ test edin.

  • Her ikisi de 0 ppm oluncaya dek sabırlı olun.

  • NO₃⁻ > 20 ppm çıkarsa su değişimi yapın.

4) Canlıları Eklemek

  • İlk etapta dayanıklı birkaç balık ekleyin.

  • Haftalara yayarak nüfusu artırın; ani aşırı yük bindirmeyin.

5. Balıklı Döngü Neden Önerilmez?

Yükselen amonyak ve nitrit, balıkta yanık, stres, organ hasarı ve ölüme yol açar. Etik olmadığı gibi başarı şansı da düşüktür.

6. Döngüyü Hızlandırma Yöntemleri

Yöntem Açıklama Risk
Kullanılmış Filtre Medyası Olgun tanktan sünger/seramik alıp filtreye yerleştirin. Parazit taşıyabilir.
Filtrenizi Olgun Tanka Takmak Yeni filtrenizi 1 hafta çalıştırıp bakteri kapmasını sağlayın. Aynı yukarıdaki risk.
Canlı Bitkiler Hızlı büyüyen bitkiler NH₃/NO₂⁻ tüketir. Alg ve salyangoz getirilebilir.

7. Döngü Sırasında Karşılaşılan Sorunlar

Döngü Başlamıyor

  • Yeterli yem/amonyağı artırın.

  • Bitkileri geçici çıkarın.

Amonyak Düşmüyor

  • pH < 7 ise yükseltin.

  • Klorlu su bakteriyi öldürür: Klor giderici kullanın.

  • Aşırı temizlikten kaçının.

Nitrat Oluşmuyor

Yukarıdaki klor, temizlik ve bitki faktörlerini kontrol edin; sabırlı olun.

8. Özet ve Sonuç

  • Döngü = NH₃ → NO₂⁻ → NO₃⁻

  • Balıksız döngü balık sağlığı açısından en güvenli yöntemdir.

  • Düzenli test kiti kullanımı, sabır ve küçük su değişimleriyle süreç sorunsuz işler.

  • Döngü tamamlandığında tankınız, yeni sakinleri için sağlıklı ve güvenli olacaktır.