Akvaryum’da Su Değerlerinin Önemi – PH, KH ve GH Rehberi

Akvaryum hobisinde pH, GH ve KH terimleri sıkça kullanılır, ancak bu konularda büyük bir kafa karışıklığı bulunmaktadır. Peki, bu parametreler arasındaki fark nedir ve balıklarımız üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir? Yazımız, pH, GH ve KH’nin ne anlama geldiğini, ne zaman test edilmesi gerektiğini ve düzeylerini nasıl yükseltip düşürebileceğinizi açıklamaktadır.

pH (Hidrojen Gücü)

pH, sıvılarda bulunan hidrojen iyonlarının miktarını ölçerek suyunuzun ne kadar asidik veya bazik olduğunu belirler. pH, 0 ila 14 arasında ölçülür ve saf su 7.0 pH ile nötr olarak kabul edilir. 7.0’den düşük pH asidik (portakal suyu, sirke gibi), 7.0’den yüksek pH bazik (yeşil çay, sabun gibi) kabul edilir.

Akvaryumlar İçin İdeal pH Seviyesi Nedir?

Çoğu tatlı su balığı 6.5 ile 8.0 arası pH seviyelerinde mutlu olur. Güney Amerika balıkları ve Caridina kristal karidesleri düşük pH’yi tercih ederken, Afrika cikletleri ve canlı doğuranlar daha yüksek pH’yi sever. Ancak, belirli balık türlerini üretmeyi planlıyorsanız, pH seviyesi daha kritik hale gelebilir.

pH Nasıl Ölçülür?

Akvaryum test çubukları ile pH seviyesini kolayca ölçebilirsiniz. Test yapmanın uygun olduğu zamanlar:

• Özellikle belirli bir pH seviyesini korumaya çalışıyorsanız,
• Balıklarınızda hastalık belirtileri görüyorsanız.

KH (Karbonat Sertliği)

KH, sudaki karbonat ve bikarbonat miktarını ölçer ve suyun tampon kapasitesini belirler. KH, ani pH değişikliklerini önler, bu nedenle balıklarınızın sağlığı için çok önemlidir. Üdük KH, suyun tampon kapasitesinin düşük olduğunu ve pH’yi dengesiz hale getirebilir. Yüksek KH ise pH düzeyinin değişimini zorlaştırır.

KH seviyenizi artırmak için ezilmiş mercan kullanılabilir. Bu, suyunuzun tampon kapasitesini artırarak pH dalgalanmalarını engeller.

Akvaryumlar İçin İdeal KH Seviyesi Nedir?

Genellikle tatlı su akvaryumları 4-8 dKH (70-140 ppm) arasında tutulmalıdır. Kristal karides ve diskus gibi düşük pH seven canlılar için KH seviyesini 0-3 dKH’ye düşürmek gerekebilir. Afrika cikletleri ise 10 dKH (180 ppm) ve üzeri KH seviyelerini tercih eder.

GH (Genel Sertlik)

GH, sudaki kalsiyum ve magnezyum iyonlarını ölçerek suyunuzun ne kadar sert veya yumuşak olduğunu belirler. GH, balıkların kas ve kemik gelişimi, karideslerin kabuk değişimi, süs bitkilerinin sağlıklı gelişimi gibi biyolojik fonksiyonlar için çok önemlidir.

Akvaryumlar için GH sertlik tablosu

Akvaryumlar İçin İdeal GH Seviyesi Nedir?

Tatı su akvaryumları için GH seviyesinin 4-8 dGH (70-140 ppm) arasında olması idealdir. Canlı doğuranlar, Japon balıkları ve Afrika cikletleri daha yüksek GH seviyelerini tercih eder. Ancak, diskus gibi yumuşak su balıkları için GH seviyesinin 3 dGH’ye (50 ppm) düşürülmesi gerekebilir.

GH Nasıl Ölçülür?

Belirli bir GH seviyesine ulaşmaya çalışıyorsanız veya akvaryumdaki canlılarınız ve bitkileriniz sağlık sorunları gösteriyorsa, çoklu test şeritlerini kullanmanızı öneriyoruz. Düşük GH seviyesinin belirtileri şunlardır:

• Balıklar: İştahsızlık, yavaş büyüme, halsizlik veya soluk renkler
• Bitkiler: Kalsiyum veya diğer mineral eksikliği belirtileri
• Karidesler: Kabuk değiştirmede zorluk
• Salyangozlar: İnce, pul pul dökülen veya delikli kabuklar

Unutmayın ki GH hem kalsiyum hem de magnezyum miktarını ölçer. Eğer suyunuzda yüksek GH seviyesi varsa ancak yukarıdaki belirtileri hala gözlemliyorsanız, suyunuzda fazla magnezyum olup yeterince kalsiyum bulunmuyor olabilir. Bu durumda, tatlı su için özel olarak tasarlanmış bir kalsiyum test kiti kullanarak eksik mineral olup olmadığını belirleyebilirsiniz.

pH, KH ve GH Arasındaki İlişki

KH, pH dengesini korumada kritik bir rol oynar. KH seviyesi ne kadar yüksekse, pH dalgalanmaları o kadar az olur. Örneğin, ezilmiş mercan eklediğinizde KH yükselirken pH nispeten sabit kalabilir.

pH, KH ve GH’yi Düşürmek (Suyu Yumuşatmak)

Eğer pH, KH ve GH seviyelerini düşürmek ve suyu yumuşatmak istiyorsanız, akvaryum suyunun zamanla doğal olarak asidik hale gelmesine izin verebilirsiniz. Bunun için şu yöntemleri öneriyoruz:

• Su değişimlerini minimum seviyeye indirerek tankın doğal süreçlerle asidikleşmesini sağlamak
• Kademeli olarak RODI (ters ozmoz ve deiyonize) suyu eklemek

Bu yöntemler, suyun sertliğini ve alkalinitesini azaltarak daha yumuşak su ortamı sağlar.

pH, KH ve GH’yi Yükseltmek (Suyu Sertleştirmek)

Suyu sertleştirmek ve pH, KH, GH seviyelerini artırmak istiyorsanız en etkili ve güvenli yöntemlerden biri ezilmiş mercan kullanmaktır. Ezilmiş mercan şu şekilde kullanılabilir:

• Taban malzemesi ile karıştırılarak
• Sump, askı filtre veya dış filtreye bir filtre torbası içinde yerleştirilerek

Özellikle çok yumuşak musluk suyuna sahip bölgelerde ezilmiş mercan kullanımı yaygındır. Önerilen başlangıç oranı, yaklaşık 38 litre suya yaklaşık 450 gram ezilmiş mercan eklemektir. pH seviyesi düşükse, mercan daha hızlı çözünür ve suyun mineral içeriğini artırır. Suyun mineral seviyesini dengede tutmak için ezilmiş mercanın 6 ila 12 ayda bir yenilenmesi gerekebilir.